Günlük Demir İhtiyacı

Günlük demir ihtiyacını karşılayabilmek amacı ile insanın belirli besinleri tüketmesi gerekir ya da doğrudan doktorlar tarafından verilen demir içeren ilaçlar kullanmak gerekir. Burada belirtilen ilaç kullanılması durumu ancak günlük demir ihtiyacının karşılanamayıp bazı rahatsızlıklara yol açmasıyla oluşan bir durumdur. Bu konu ile ilgili olarak akıla gelebilecek ilk soru insan vücudunun neden günlükdemir ihtiyacına gerek duyduğu konusunda olacaktır. Bu konuda Uzman kişiler şu açıklamalarda bulunmaktadırlar;

Demir, kimyada Fe simgesiyle nitelendirilen bir maddedir. Demi maddesinin canlı vücudundaki önemi kolayca oksitlenerek oksijeni tutabilmesinden ileri gelmektedir. Yani canlı vücudunda yeterli demir yoksa yeteri kadar oksijen tutulamaz ve oksijen eksikliğine bağlı olarak çeşitli hastalıklar ortaya çıkar. Bu bakımdan günlük demir ihtiyacı her canlı için değişen oranlarda gereksinim duyulan bir duruma gelir. Hemen hemen tüm canlılar için günlük demir ihtiyacı söz konusudur. Vücuttaki bütün demir 4 gr ile 5 gr civarındadır. Bu miktarın %65 kadarı hemoglobinde, %4 kadarı miyoglobinde, %1'i çeşitli bileşiklerde ve son olarak kalan %1'i de hücre plazmasında bulunur. Günlük demir ihtiyacı işte belirtilen bu yüzdelik oranların karşılanabilmesi içindir. Belirtilen yapılar alınması gereken günlük demir ihtiyacını belirlerler.

Günlük demir ihtiyacını karşılayabilmek için belirli besinlerin tüketilmesi gerekir. Tüketilmeleri önerilen besinler önem sırasına göre sıralanırsa;

Et, karaciğer, pekmez, yeşil yapraklı sebzeler, tavuk ciğeri, sardalya, ton balığı, sığır eti, kuzu eti, karides, yulaf, barbunya, ıspanak fasulye, çekirdeksiz üzüm, kepekli ekmek domates puresi ve kurutulmuş meyvelerdir. Karaciğer en zengin demir kaynağı olarak öne çıkar. Yaklaşık olarak 150 gr'lık karaciğer 12 mg civarında demir içerir. Günlük demir ihtiyacını karşılayabilmek için 8 adet yumurta ya da 500 gr tüketilmesi gerekir. Bu ölçü standart değildir, yaş önemli bir belirleyici etkendir. Örneğin 7 ile 12 arası bebekler için günlük demir ihtiyacı 11 mg,1 ile 3 yaş arası çocuklarda 7 mg, 14-18 yaş arası erkek çocuklarda günlük demir ihtiyacı 11 mg seviyesinde iken bu oran aynı yaş aralığındaki kız çocukları için 15 mg seviyesine çıkabilmektedir. Günlük demir ihtiyacı için belirtilen değerler konularında uzmanlar tarafından belirtilmiştir. Belirtilen oranlar yaş faktörü dışında canlı organizmanın yaşamını sürdürebilmesi için yapması gereken günlük faaliyetlere göre değişebildiğini göstermektedir. Günlük demir ihtiyacının karşılanamaması durumunda vücutta demir eksikliği meydana gelir. Bu eksiklik de iştah kaybı, güçsüzlük, dilde ağrı ve kızarıklık, uyku bozuklukları, sürekli olarak devam eden yorgunluk gibi etkiler ile kendini belli eder. Bu belirtiler başka hastalıklar nedeniyle de oluşabilmektedir. Bu nedenle günlük demir ihtiyacına bağlı eksikliğin belirlenebilmesi için kan testi yapılmadır. Bazı durumlarda kan testinin yanı sıra günlük demir ihtiyacını belirleyebilmek için başka testlerde gerekebilir çünkü günlük demir ihtiyacının aşılması bazı yan etkilere yol açabilir.